Hareketli Yapılar  Nedir?

Asma-Germe yapılar özelliklerinden dolayı hareketli yapılarda kullanılan en yaygın sistemlerdendir. Gerilmeli membran yapıların tasarımı, yapısal analizleriyle bütünleşik olarak şekil bulma, biçimlendirme ve yük analizlerini de içeren bir yöntemle yapılmaktadır.

Bir hareketli yapıların tasarımı aşağıdaki öğelerden oluşmaktadır:
• Mimari tasarım,
• Mekanizmanın tasarımı,
• Yüzey kaplama Membran tasarımı,
• Hareketli mekanizmanın yapısal tasarımı
• Hareket (açılıp kapanma) analizi (simülasyon)

Esnek formlu malzemelerden yapılan hareketli çatı örtüleri, geniş insan topluluklarına hizmet eden mimari yapılarda açık ve kapalı mekan kullanımlarını sağlamak amacıyla oldukça sık kullanılmaktadır. “Etna Membran Mimarlık Ekibi” tarafından tasarlanan ve açık hava stadyumu olarak kullanılması düşünülen “Garanti Koza wos ArenaTenis Kortu” nun çatısında da, yağmurlu havalarda oyuncuları ve seyircileri olumsuz hava koşullarından korumak amacıyla açılıp kapanabilen hareketli bir örtü bulunmaktadır. Işık geçirgenliğine sahip olan ve gergi kabloları ile bir uçtan yapının iç çeperine diğer bir uçtan da merkezde yer alan halkaya bağlanan membran çatı örtüsü, ihtiyaç duyulmadığı zamanlarda katlanarak merkezde toplanabilmektedir.

Ne Tür Avantajları Vardır?

Hareketli yapılar; fonksiyonel kullanım kolaylığı, uyum sağlama yeteneği, dönüşebilme kolaylığı, çevreye uyumu, şekilsel farklılığı ile sürekli artan bir talep görmektedir. Hareketli yapılar ile ilgili günümüzde farklı önemli yapılar bulunmaktadır. Bu yapıların her bir yandan farklı talep ve isteklere cevap verirken, diğer taraftan da kullanıcıya rahat ve konforlu bir yaşam sunmaktadır.

Motorlu açılır-kapanır membran çatı sistemleri, geniş alanların esnek bir şekilde kapatılmasını ve açılmasını sağlayarak çeşitli hava koşullarına hızlı yanıt verir. Bu sistemler, spor stadyumları, konser salonları, kültürel yapılar ve kamusal alanlar gibi birçok farklı yapıda kullanılmaktadır. İşte dünyadaki en iyi motorlu açılır-kapanır membran çatı sistemine sahip 5 proje:

1. National Stadium (Varşova Ulusal Stadyumu) – Varşova, Polonya
Varşova Ulusal Stadyumu, motorlu açılır-kapanır bir membran çatı sistemine sahip olan ve dünya çapında tanınan bir stadyumdur. Çatı, polimer kaplı PTFE membrandan yapılmıştır ve büyük bir çelik halat ağı ile desteklenmiştir. Motorlu sistem, kötü hava koşullarında otomatik olarak kapanarak stadyumu korur ve iç mekan sıcaklığını düzenler.

2. Wimbledon Centre Court – Londra, İngiltere
Wimbledon Tenis Turnuvası’nın merkez kortu, motorlu açılır-kapanır bir membran çatıya sahiptir. Çatı, yağmurlu günlerde kortu koruyarak oyunların kesintisiz devam etmesini sağlar. PTFE kaplı fiberglas membran kullanılarak tasarlanan çatı, hafif, dayanıklı ve hızlı hareket edebilir.

3. Forsyth Barr Stadium – Dunedin, Yeni Zelanda
Forsyth Barr Stadyumu, tam kapalı bir membran çatısı ile dünya çapında bilinir. Motorlu sistem, geniş bir açıklığı kaplayarak spor etkinliklerinin her türlü hava koşulunda yapılmasına olanak tanır. Membran kaplama, yüksek dayanıklılık ve ışık geçirgenliği sağlar.

4. Mercedes-Benz Stadium – Atlanta, ABD
Mercedes-Benz Stadyumu, motorlu bir açılır-kapanır çatı sistemine sahip ikonik bir yapıdır. Çatı, çelik kablolarla desteklenen hareketli üçgen membran panellerden oluşur. Çatı, çiçek gibi açılıp kapanarak doğal ışığı ve hava sirkülasyonunu optimize eder.

5. BC Place – Vancouver, Kanada
BC Place Stadyumu, yenilenen motorlu açılır-kapanır bir membran çatı sistemine sahiptir. Merkezi bir halkaya bağlı kablo destekli membran, motorlu mekanizmalarla açılır ve kapanır, böylece stadyumun iç mekan konforunu artırır ve hava koşullarına adapte olur.

Singapore National Stadium – Singapur
Singapur Ulusal Stadyumu, motorlu bir açılır-kapanır ETFE membran çatı sistemine sahip en büyük yapılardan biridir. Halat ve motorlu mekanizmalarla desteklenen çatı, stadyumun hava koşullarına göre hızlıca kapanmasını ve açılmasını sağlar.

ETNA MEMBRAN YAPILAR tarafından 2015 yılında tasarlanan, imalat ve montajı yapılan Garanti Koza Wosarena Stadyumu açılır kapanır çatısı da Türkiyede yapılan ilk açılır kapanır stadyum projesidir.

Bu projeler, motorlu açılır-kapanır membran çatı sistemlerinin yenilikçi ve işlevsel kullanımının en iyi örnekleridir. Bu tür sistemler, geniş alanları kapatmak, doğal ışığı optimize etmek ve hava koşullarına esneklik kazandırmak için idealdir ve çeşitli mimari projelerde kullanılır.